مهمترین مشکلات ناشی از بهره برداری از جنگل آسیب هایی می باشد که در نتیجه بهره برداری نادرست به جنگل وارد می نماید. مرحله قطع یکی از سخت ترین و حساس ترین مراحل در پروسه بهره برداری به حساب می آید و مسلما عدم دقت در اجرای شیوه درست بهره برداری می تواند باعث خساران زیادی به جنگل و زادآوری های روی آن گردد. در این تحقیق خسارات وارده به درختان در حفره های بوجود آمده پس از انجام عملیات قطع اندازه گیری و تعیین گردید. جهت بررسی میزان خسارت به توده سرپا در حفره های قطع و مناطق جمع آوری بار از روش نمونه برداری انتخابی استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی 14 پلات دایره ای شکل در حفره های قطع نشان داد  19.7درصد از درختان موجود در پلات ها در نتیجه عملیات قطع متحمل خسارت شدند. 30.8 درصد خسارات وارده به درختان در پلات های قطع را گونه افرا، 17.2 درصد راش و 12.5 درصد را ممرز و مابقی را گونه های نظیر توسکا و انجیلی و.... تشکیل می دهند. ضمن اینکه بیشترین خسارت متوجه درختان با قطر برابر سینه کمتر از 70-50 سانتی متر می باشد. عمده درختانی که خروج چوب آلات در آن ها باعث بروز زخم گردید به کلاسه قطری بیش از 70 سانتی متر تعلق داشتند.

با توجه به اینکه استقرار مطلوب زادآوری طبیعی هدف شیوه های جنگل شناسی تک گزینی می باشد، بررسی نقش شیوه های جنگل شناسی تک گزینی درختی و گروهی بر کمیت و کیفیت زادآوری، در چهار پارسل سری یک جنگل شصت کلاته گرگان انجام شد (شیوه ها ده سال پیش به اجرا درآمد). ابتدا تعداد 80 قطعه نمونه دایره ای (1000متر مربعی) با استفاده از روش سیستماتیک تصادفی انتخاب گردید. سپس در داخل هر قطعه نمونه تعداد 9 میکروپلات (3×3 متر) پیاده شد. (در مجموع 720میکروپلات). در آخرین مرحله، شمارش تعداد نهال ها، اندازه گیری ارتفاع نهال ها و سنجش سلامتی آنها در داخل هر میکروپلات انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس یک طرفه، مقایسه چندگانه آزمون توکی و آزمون کای اسکوئر مربوط به پارامترهای مورد اندازه گیری آشکار کرد که بین میانگین فراوانی نهال ها، میانگین فراوانی نونهال ها و نهال های گونه ممرز، بین درصد سالم، درصد شاداب، درصد متقارن و درصد قائم نهال ها در دو شیوه در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد. لذا در حصول زادآوری طبیعی، کمیت و کیفیت نهال های مستقر شده شیوه جنگل شناسی تک گزینی درختی نسبت به شیوه جنگل شناسی تک گزینی گروهی بهینه است. چون در برشگاههای بزرگتر، توده از حالت کلیماکس خود خارج شده و در نتیجه درصد استقرار زادآوری گونه های اصلی کاهش می یابد. بنابراین با توجه به نتایج مطلوب شیوه جنگل شناسی تک گزینی درختی توصیه می شود که جزء دستورالعمل تهیه طرح های جنگلداری قرار گیرد.

تأثیر ورود به جنگل و بهره برداری درختان بر ساختار آینده و عملکرد اکولوژیکی جنگل های هیرکانی موضوعی مورد بحث است. اطلاعات موجود در خصوص تأثیر شدت برداشت بر خصوصیات توده و مثل زیست توده اندک است. مقاله حاضر باهدف تعیین تأثیر شدت بهره­برداری درختان توده انجیلی-ممرز در شیوه تک­گزینی بر زیست­توده انجام شده است. به­این منظور در 70 قطعه نمونه نیم هکتاری اطلاعات کلیه درختان و خشک دارها برداشت شد. تعداد 35 قطعه نمونه در توده برداشت شده به شیوه تک­گزینی با سه شدت برداشت قرار داشتند و معادل همین تعداد قطعه نمونه در توده کنترل بودند. لاشریزی درختان طی شش ماه از شهریور تا بهمن برداشت شد و ذخیره کربن آلی خاک از طریق اندازه گیری کربن آلی و وزن مخصوص ظاهری خاک تعیین شد. سپس زیست توده درختان، لاشریزه، خشک دار، ریشه، خاک و در نهایت زیست­توده کل محاسبه شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت برداشت تا 5/13 درصد روند تغییرات زیست توده کل افزایشی است هرچند شدت برداشت تأثیر معنی داری بر زیست­توده روی زمینی، زیرزمینی و کربن آلی خاک نداشت. زیست­توده روی زمینی در توده تک­گزینی بیشتر از توده کنترل بود. میانگین زیست­توده کل در توده برداشت شده انجیلی ممرز 147 و در توده کنترل 144 تن در هکتار بود و برداشت به­طور متوسط دو درصد زیست­توده کل را افزایش داد. در نهایت با توجه به نتایج این پژوهش شدت برداشت متوسط (5/9-6/3 درصد حجم سرپا) به­عنوان شدت برداشت مناسب تعیین شد. تشابه وضعیت زیست­توده لاشریزه و خشک دار در دو توده به­عنوان شاخص زیستی، گویای مناسب بودن شرایط نشانه­گذاری در شیوه تک­گزینی بود.

در این پژوهش تغییرات تنوع گونه ای گیاهان چوبی پس از اجرای شیوه تک گزینی در توده های راش، راش - ممرز و ممرز طرح جنگلداری جنبه سرا، واقع در غرب استان گیلان، بررسی شد. برای بررسی و مقایسه تغییرات تنوع گونه ای توده های جنگلی طی ده سال اجرای طرح، از اطلاعات برداشت شده توسط کارشناسان اداره کل منابع طبیعی استان گیلان برای تهیه طرح اولیه و تجدید نظر، استفاده شد. در این طرح ها، آماربرداری به روش منظم تصادفی در ابتدا و انتهای دوره ده ساله (1382-1372) انجام گرفت. ابعاد شبکه آماربرداری 200×150 متر، شکل قطعات نمونه دایره ای و مساحت 10 آر در نظرگرفته شد. به منظور ارزیابی تنوع گونه ای در قطعات نمونه از شاخص های غنای گونه ای، تنوع گونه ای شانون و سیمپسون و یکنواختی شانون استفاده شد. همچنین میانگین شاخص های تنوع گونه ای مختلف در هر قطعه نمونه محاسبه و برای آزمون معنی دار بودن اختلاف بین میانگین شاخص ها در دو آماربرداری، از آزمون آماری t استفاده شد. نتایج نشان داد که شاخص های غنای گونه ای، تنوع گونه ای شانون و سیمپسون هم در توده های ممرز و هم در توده های راش - ممرز پس از اجرای شیوه تک گزینی افزایش یافته است، اگرچه اختلاف بین میانگین ها از نظر آماری معنی دار نیست. از این رو شیوه تک گزینی را می توان به عنوان یک شیوه جنگل شناسی مناسب به منظور حفاظت از تنوع گونه ای در کنار تولید چوب در توده های راش- ممرز و توده های ممرز جنگل های طبیعی شمال کشور به کار گرفت.

هدف این پژوهش ارزیابی تأثیر مدیریت به شیوه تک گزینی بر برخی ویژگی ­های کمی و کیفی توده جنگلی منطقه شفارود و مقایسه این شاخص­ ها با توده­های شاهد در آن منطقه است. جمع ­آوری اطلاعات از چهار سری (5، 8، 17 و 18) در چهار طبقه ارتفاعی کمتر از 600، 600 تا 1000، 1000 تا 1500 و بیشتر از 1500 متر از جنگل­های شفارود انجام شد. در هر سری یک پارسل مدیریت­ شده و یک پارسل شاهد انتخاب و با استفاده از شبکه آماربرداری 100 در 200 متر، در هر پارسل 15 قطعه نمونه دایره ­ای به مساحت 10 آر برداشت شد. تعداد پنج قطعه­ نمونه از هر پارسل به­ صورت تصادفی انتخاب و نمونه­ های خاک برداشت شدند. نتایج نشان داد، میانگین هر دو شاخص قطر و سطح مقطع برابر سینه در منطقه شاهد (11/32 سانتی­متر، 05/1158 سانتی­مترمربع) بیشتر از منطقه مدیریت­ شده (93/25 سانتی­متر، 94/724 سانتی­متر مربع) بوده و تراکم پایه­ ها در منطقه مدیریت­ شده (66/391) بیشتر از منطقه شاهد (50/317) است. همچنین میانگین قطر برابرسینه در طبقه ارتفاعی بالاتر از 1500، بیشتر از طبقات پایین­تر است. ازطرفی معلوم شد که مدیریت جنگل به شیوه تک­ گزینی بر هیچ­کدام از شاخص­ های مورد بررسی خاک تأثیر معنی­ داری نداشته است اما عامل ارتفاع از سطح دریا بر تمامی شاخص ­های مورد بررسی خاک تأثیر معنی­­ دار دارد. پژوهش حاضر نشان داد، اجرای شیوه تک گزینی، بهبود مشخصه­ های کمی و کیفی توده های جنگلی مورد بررسی را موجب شده است.

به طور کلی شبکه جاده های جنگلی به عنوان تاسیسات زیربنایی نقش اساسی در سازمان دهی جنگل، بهره برداری و حمل و نقل محصولات جنگلی، خدمات، حفاظت و نگهداری از آن دارد. تاکنون طرح های انجام گرفته عموما بر مبنای اهداف اقتصادی و بهره برداری صورت گرفته است. روش های نوین طراحی جاده های جنگلی با استفاده از قابلیت های فن آوری GIS، امکان ذخیره و تجزیه و تحلیل حجم بالایی از اطلاعات مختلف رقومی را با سرعت و دقت بالا امکان پذیر می سازد که می تواند فرایند طراحی را بهبود بخشد. یکی از اهداف مهم این مطالعه، ارایه روشی برای طراحی شبکه جاده جنگلی با در نظر گرفتن ملاحظات فنی و رعایت مسایل زیست محیطی و متناسب با شیوه جنگل شناسی تک گزینی می باشد. به این منظور ابتدا داده ها و نقشه های مورد لزوم و همین طور نقاط ثابت مثبت و منفی در قالب لایه های اطلاعاتی استخراج گردید. سپس این مشخصه ها برای تهیه نقشه شایستگی استفاده شد به این صورت که پس از طبقه بندی و ارزش گذاری طبقات داخلی نقشه ها، کلیه مشخص ها و لایه ها وزن دهی شد و ضریب اهمیت هر لایه به دست آمد. سپس تلفیق مشخصه ها و محدودیت ها با روی هم گذاری لایه ها و با توجه به ضریب اهمیت شان، با استفاده از نرم افزار ArcGis انجام و به این ترتیب نقشه شایستگی ارزش دهی شده حاصل شد. سپس شش مسیر طراحی شد در نهایت با ارزیابی های صورت گرفته واریانت بهینه انتخاب شد.

این تحقیق با هدف بررسی اثر مدیریت جنگل روی تنوع درختی، زادآوری و پوشش گیاهی در دوپارسل شاهد و مدیریت شده سری یک طرح جنگلداری خلیل محله واقع در بهشهر انجام شد. جهت نمونه برداری، 30 قطعه نمونه 10 آری دایره ای شکل با ابعاد شبکه 100×75 متر به صورت تصادفی- منظم در هر دو پارسل پیاده شد در هر قطعه نمونه، نوع گونه درختی و درختچه ای همراه با تعداد آن ثبت شد. به منظور مطالعه و بررسی پوشش گیاهی علفی زیراشکوب در هر قطعه نمونه اصلی، تعداد 5 میکروپلات (با ابعاد 1 مترمربع)، یکی از آنها در مرکز و 4 میکروپلات دیگر در چهارجهت اصلی (با فاصله نصف شعاع قطعه نمونه از مرکز) پیاده شدند. در هر میکروپلات نوع و درصد پوشش گونه های علفی یادداشت شد. جهت شمارش زادآوری در مرکز قطعه نمونه اصلی، قطعات نمونه دایره ای شکل به مساحت 100 متر مربع پیاده شد. برای بررسی و مقایسه تنوع زیستی در دو پارسل از شاخص های تنوع سیمپسون و شانون- وینر و برای محاسبه غنا از شاخص های غنای مارگالف و منهینیک و برای یکنواختی از شاخص های یکنواختی پایلو با کمک نرم افزار PAST استفاده شد نتایج نشان داد تعداد گونه های گیاهی در قطعه مدیریت شده بیشتر از شاهد می باشد. شاخص های تنوع زیستی و غنای گیاهان چوبی و علفی و تجدید حیات گونه های چوبی در قطعه مدیریت شده بیشتر از شاهد بود. در واقع نتایج تحقیق نشان داد که مدیریت جنگل به شیوه تک گزینی روی تنوع گونه های علفی و درختی و تجدید حیات جنگل تاثیر دارد.

برای رسیدن به جنگلی پویا و حفظ گونه های اصلی در جنگل و کمک به تجدید حیات طبیعی روش بهره برداری نزدیک به طبیعت می تواند اصلی ترین راه کار نگهداری از جنگل های شمال کشور باشد. در این مطالعه تنوع گونه های درختی و علفی در روشنه های ایجاد شده ناشی از برش تک گزینی در سری 7 جنگل های شن رود سیاهکل پارسل 704 مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا با جنگل گردشی تعداد 35 روشنه در سه دسته با مساحت های 200-100 و 300-200 و 400-300 مترمربعی تعیین گردید و از هر دسته بصورت تصادفی 5 روشنه و در کل 15 روشنه، جهت آمار برداری انتخاب گردید. برای بررسی پوشش علفی در طول دو قطر روشنه، قطعات فرعی 2×2 متری با فاصله یک متر از هم به صورت سیستماتیک پیاده گردید. این مطالعه نشان داد که با افزایش سطح روشنه ها تعداد (غنا) و فراوانی (یکنواختی) گونه های درختی افزایش داشته اما دارای نظم خاصی نمی باشد. همچنین در روشنه های 2-1 آری 20 گونه گیاهی و در روشنه های 3-2 آری 21 گونه گیاهی و در روشنه های 4-3 آری 23 گونه گیاهی مشاهده گردید. اندازه گیری شاخص های مختلف تنوع نشان داد که در روشنه های 400-300 مترمربعی شاخص تنوع شانون-وینر با مقدار 2.799 دارای بیشترین مقدار بوده و بر اساس محاسبه ارزش و اهمیت هر گونه (SIV) در هر یک از روشنه ها نیز بیشترین اهمیت را به گونه راش و کمترین آن را به گونه های لیلکی، گلابی وحشی و سیب وحشی اختصاص می دهد.

این پژوهش در پارسل های مدیریت شده و مدیریت نشده (شاهد) از سری نه رزه در جنگل های شفارود انجام شد. مشخصه های روشنه شامل سطح، تعداد روشنه در هکتار، نسبت سطح روشنه ها به منطقه و همچنین مشخصه های درختان روشنه ساز شامل قطر برابرسینه، تعداد روشنه ساز در هر روشنه و درجه پوسیدگی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سطح روشنه ها در قطعه های شاهد و مدیریت شده به ترتیب 06/9 و 5/13 درصد از سطح کل منطقه مورد بررسی بود. میانگین سطح روشنه ها، قطر برابرسینه و تعداد درختان روشنه ساز در هر روشنه اختلاف معنی داری را در قطعات مورد بررسی نشان دادند. الگوی پراکنش مکانی روشنه ها در هر دو قطعه مورد بررسی مشابه بود. پراکنش روشنه ها تا شعاع حدود 25 متر تصادفی و بعد از آن حالت کپه ای داشته است. با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، کاهش تعداد روشنه در هکتار و همچنین افزایش فراوانی و حجم خشکه دارها به عنوان درختان زیستگاهی از مواردی هستند که باید در مدیریت های آتی موردتوجه قرار گیرد.